هیپوسپادیاس یکی از شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی دستگاه تناسلی در نوزادان پسر است که در آن محل خروج مجرای ادرار به جای نوک آلت تناسلی ، در بخش زیرین آن قرار دارد. شدت این ناهنجاری می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در برخی موارد ممکن است با انحراف آلت و اختلال در ادرار کردن یا عملکرد جنسی همراه شود. علت دقیق هیپوسپادیاس به طور کامل مشخص نیست ، اما عوامل ژنتیکی ، هورمونی و محیطی در بروز آن نقش دارند. تشخیص این اختلال اغلب در بدو تولد انجام می شود و درمان آن معمولاً با جراحی در سال اول زندگی توصیه می گردد. هدف از جراحی ، بازسازی ظاهر طبیعی آلت ، بهبود عملکرد ادراری و پیشگیری از مشکلات جنسی در آینده است.
هیپوسپادیاس چیست و چه علائمی دارد؟
این عارضه یکی از شایع ترین ناهنجاری‌های مادرزادی دستگاه تناسلی در نوزادان پسر است که در آن مجرای خروجی ادرار به جای قرار گرفتن در نوک آلت تناسلی ، در قسمت پایین تر آن قرار دارد. این موقعیت غیرطبیعی می تواند در نواحی مختلفی از آلت مانند زیر گلنس ، محور آلت یا حتی در نزدیکی کیسه بیضه ها ظاهر شود. شدت این اختلال بسته به محل قرارگیری سوراخ مجرا متفاوت است. یکی از علائم مشخص هیپوسپادیاس ، خروج ادرار از نقطه ای غیر از نوک آلت است. همچنین ممکن است انحنای غیرطبیعی آلت (Chordee) ، ظاهر غیرمعمول سر آلت یا وجود پوست اضافه در قسمت بالایی آلت مشاهده شود. در برخی موارد ، هنگام ادرار کردن ، جریان ادرار پخش شده یا منحرف است. در موارد شدید ، این اختلال می تواند منجر به مشکلات در عملکرد جنسی یا باروری در آینده شود. تشخیص این عارضه معمولاً بلافاصله پس از تولد و با معاینه فیزیکی انجام می شود.
آیا هیپوسپادیاس خطرناک است؟
این عارضه به خودی خود بیماری خطرناکی محسوب نمی شود ، اما در صورت عدم درمان می تواند عوارضی در عملکرد طبیعی دستگاه ادراری و جنسی ایجاد کند. این ناهنجاری ممکن است باعث اختلال در جریان ادرار ، انحنای آلت یا مشکلاتی در رابطه جنسی و باروری در بزرگسالی شود. در موارد شدید ، کودکان ممکن است با مشکلات روانی ناشی از ظاهر غیرطبیعی آلت مواجه شوند. خوشبختانه با انجام جراحی در سنین مناسب ، اغلب این مشکلات قابل پیشگیری یا اصلاح است. بنابراین ، تشخیص به موقع و درمان مناسب می تواند از بروز عوارض احتمالی در آینده جلوگیری کند.
درمان قطعی هیپوسپادیاس در نوزادان چگونه انجام می شود؟
درمان قطعی هیپوسپادیاس در نوزادان معمولاً از طریق جراحی ترمیمی انجام می شود. این جراحی ، که بهترین زمان انجام آن بین ۶ تا ۱۸ ماهگی کودک است ، با هدف اصلاح محل غیرطبیعی خروج ادرار ، صاف کردن انحنای آلت (در صورت وجود) و بازسازی ظاهر طبیعی آلت تناسلی انجام می گیرد. در طی عمل ، مجرای ادراری به سمت نوک آلت هدایت می شود و ظاهر آلت نیز به صورت طبیعی تر بازسازی می شود. نوع و پیچیدگی جراحی بسته به شدت این عارضه و محل قرارگیری سوراخ مجرا متفاوت است. در موارد خفیف ، ممکن است تنها یک مرحله جراحی کافی باشد ، اما در موارد شدید ، نیاز به چند مرحله درمانی و پیگیری های بلند مدت وجود دارد. پس از جراحی ، مراقبت های دقیق از زخم ، مصرف آنتی بیوتیک ها و پیگیری های دوره ای ضروری است. در اغلب موارد ، با جراحی مناسب توسط فوق تخصص جراحی کودکان در کرمانشاه ، کودک در آینده عملکرد ادراری و جنسی طبیعی خواهد داشت.
بهترین سن برای عمل جراحی هیپوسپادیاس چه زمانی است؟
بهترین سن برای انجام عمل جراحی هیپوسپادیاس معمولاً بین ۶ تا ۱۸ ماهگی نوزاد است. انجام جراحی در این بازه زمانی به دلیل رشد مناسب اندام ها و کاهش عوارض پس از عمل توصیه می شود. در این سن ، کودک توانایی تحمل عمل جراحی و بیهوشی را بهتر دارد و همچنین دوران نقاهت کوتاه تر و راحت تر خواهد بود. انجام جراحی پیش از سن یک سالگی به پیشگیری از مشکلات روانی ناشی از ظاهر غیرطبیعی آلت و مشکلات ادراری کمک می کند. البته در برخی موارد خاص ، بسته به شدت و نوع این عارضه ، ممکن است جراحی در سنین بالاتر نیز انجام شود ، اما معمولاً عمل در سنین نوزادی بهترین نتایج را به همراه دارد.
فرق بین هیپوسپادیاس خفیف و شدید چیست؟
تفاوت اصلی بین هیپوسپادیاس خفیف و شدید در محل قرارگیری سوراخ مجرا و شدت ناهنجاری است. در نوع خفیف ، سوراخ مجرا معمولاً نزدیک به نوک آلت قرار دارد و ممکن است تنها کمی پایین تر از موقعیت طبیعی باشد. در این حالت ، انحنای آلت (Chordee) کم یا وجود ندارد و عملکرد ادراری معمولاً کمتر دچار مشکل می شود. جراحی در این موارد نسبتاً ساده تر است و معمولاً با یک مرحله درمانی به نتایج مطلوب می رسند.
اما در نوع شدید ، سوراخ مجرا ممکن است در بخش میانی آلت ، نزدیکی کیسه بیضه ها یا حتی در ناحیه پرینه قرار داشته باشد. در این موارد ، انحنا آلت به طور قابل توجهی وجود دارد و ممکن است مشکلات جدی تری در ادرار کردن و عملکرد جنسی به وجود آید. جراحی در این حالت پیچیده تر بوده و ممکن است نیاز به چند مرحله درمانی و پیگیری های طولانی مدت داشته باشد. در نهایت ، شدت هیپوسپادیاس تعیین کننده نوع درمان ، پیچیدگی عمل جراحی و پیش آگهی بیمار است. تشخیص دقیق و درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض مهم است.
