تنگی مجرای ادراری یکی از مشکلات شایع و گاه نادیده گرفته شده در دستگاه ادراری است که می تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این اختلال ، که اغلب با دشواری در ادرار کردن ، تکرر یا حتی درد همراه است ، ناشی از آسیب ، عفونت های مکرر یا فرآیندهای التهابی می باشد. بسیاری از بیماران ابتدا نشانه های خفیف را نادیده می گیرند و زمانی به پزشک مراجعه می کنند که مشکل پیشرفته و درمان آن پیچیده تر شده است. شناخت علل ، روش های تشخیص دقیق و درمان های مدرن می تواند به پیشگیری از عوارض جدی مانند عفونت های مکرر یا آسیب کلیه کمک کند. درک صحیح این بیماری ، گام اول برای مراقبت و بهبود سلامت ادراری است.
علائم اولیه تنگی مجرای ادراری
- کاهش فشار جریان ادرار
- تکرر ادرار
- فوریت ادرار
- درد یا سوزش هنگام ادرار
- قطره قطره شدن ادرار
- خون در ادرار
- احساس تخلیه ناقص مثانه
- عفونت های مکرر ادراری
- ضعف جریان ادرار
- توقف و شروع مجدد جریان ادرار
علت تنگی مجرای ادراری چیست؟
- عفونت های ادراری مکرر : عفونت های طولانی مدت یا درمان نشده می توانند باعث التهاب و زخمی شدن بافت مجرا شوند.
- آسیب فیزیکی یا ضربه : تصادفات ، ضربه به ناحیه تناسلی یا انجام اقدامات پزشکی نادرست مانند سوند گذاری غیرحرفه ای می تواند به مجرا آسیب وارد کند.
- عمل های جراحی قبلی : جراحی های ناحیه تناسلی یا پروستات ممکن است باعث تشکیل اسکار و تنگی در مجرا شوند.
- بیماری های مقاربتی : بیماری هایی مانند سوزاک یا کلامیدیا می توانند باعث التهاب و تنگی مجرا شوند.
- بیماری های التهابی مزمن : شرایطی مانند التهاب مزمن پروستات یا مثانه می توانند در طول زمان باعث تنگی مجرا شوند.
- تنگی مادرزادی : در برخی افراد به صورت ژنتیکی یا مادرزادی بخش هایی از مجرا به طور طبیعی باریک تر هستند.
- پرتودرمانی : استفاده از پرتو برای درمان سرطان های ناحیه لگن می تواند منجر به آسیب بافتی و تنگی مجرا شود.
- سرطان مجرای ادراری : تومورها یا سرطان های ناحیه مجرا ممکن است باعث انسداد یا تنگی شوند.
- مصرف داروهای خاص : برخی داروها ممکن است به مرور زمان باعث تغییرات بافتی در مجرا شوند.
درمان تنگی مجرای ادراری
- گشاد کردن مجرای ادراری (Dilation) : یکی از روش های کم تهاجمی است که با استفاده از ابزارهای مخصوص ، مجرا باز می شود. این روش معمولاً برای تنگی های کوتاه و سطحی کاربرد دارد.
- کاتتر گذاری موقت : قرار دادن کاتتر برای تخلیه ادرار و کاهش فشار بر مجرا ، معمولاً پس از گشادسازی یا برای کنترل علائم موقت استفاده می شود.
- استنت های مجرای ادراری : در برخی بیماران با تنگی مزمن یا عود کننده ، استفاده از استنت برای باز نگه داشتن مجرا موثر است.
- یورتروپلاستی : جراحی ترمیمی مجرای ادراری که شامل برش یا بازسازی بخش تنگ شده است. این روش نتایج بلند مدت بسیار بهتری نسبت به گشاد سازی دارد و برای تنگی های طولانی یا پیچیده توصیه می شود.
- پیوند بافت : در موارد شدید ، جراح ممکن است از بافت خود بیمار (مثل بافت دهان یا پوست) برای بازسازی مجرا استفاده کند.
- درمان عفونت و مراقبت دارویی : استفاده از آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری یا درمان عفونت های ثانویه ضروری است.
- پیگیری منظم : حتی پس از درمان موفق ، مراجعه منظم برای بررسی بازگشت تنگی و جلوگیری از عوارض مانند آسیب کلیه اهمیت دارد.
انتخاب روش مناسب با توجه به شدت تنگی ، طول آن ، سابقه جراحی قبلی و سلامت کلی بیمار توسط اورولوژیست انجام می شود. درمان به موقع و دقیق می تواند از بروز عوارض جدی مانند انسداد کامل ادرار ، عفونت های مکرر و آسیب کلیوی جلوگیری کند.
آیا تنگی مجرای ادراری باعث ناتوانی جنسی می شود؟
تنگی مجرای ادراری معمولاً مستقیماً باعث ناتوانی جنسی نمی شود ، اما می تواند به صورت غیرمستقیم تأثیرگذار باشد. مشکلات ادراری ناشی از تنگی ، مانند جریان ضعیف ادرار ، درد یا عفونت های مکرر، می توانند موجب کاهش اعتماد به نفس و اضطراب در روابط جنسی شوند. در برخی موارد ، اگر تنگی باعث آسیب شدید به بافت های اطراف مجرا یا پروستات شود ، ممکن است عملکرد جنسی تحت تأثیر قرار گیرد. همچنین ، برخی روش های درمانی جراحی ، به ویژه اگر درست انجام نشوند ، می توانند عوارض کوتاه مدت مثل اختلال در انزال یا حساسیت جنسی ایجاد کنند. پیگیری منظم با اورولوژیست و درمان به موقع می تواند این ریسک ها را به حداقل برساند.
